(ก) ยสฺส ยํ จิตฺตํ น อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตํ จิตฺตํ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?

อนาคตํ จิตฺตํ น อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ ตสฺส ตํ จิตฺตํ น อุปฺปชฺชิสฺสติฯ ปจฺจุปฺปนฺนํ จิตฺตํ น เจว อุปฺปชฺชิตฺถ น จ อุปฺปชฺชิสฺสติฯ

(ข) ยสฺส วา ปน ยํ จิตฺตํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตํ จิตฺตํ น อุปฺปชฺชิตฺถาติ?

อตีตํ จิตฺตํ น อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ ตสฺส ตํ จิตฺตํ น อุปฺปชฺชิตฺถฯ ปจฺจุปฺปนฺนํ จิตฺตํ น เจว อุปฺปชฺชิสฺสติ น จ อุปฺปชฺชิตฺถฯ

(5) นิโรธวาโร

[111] (ก) ยสฺส ยํ จิตฺตํ นิรุชฺฌติ ตสฺส ตํ จิตฺตํ นิรุชฺฌิตฺถาติ? โนฯ

(ข) ยสฺส วา ปน ยํ จิตฺตํ นิรุชฺฌิตฺถ ตสฺส ตํ จิตฺตํ นิรุชฺฌตีติ? โนฯ

(ก) ยสฺส ยํ จิตฺตํ น นิรุชฺฌติ ตสฺส ตํ จิตฺตํ น นิรุชฺฌิตฺถาติ?

อตีตํ จิตฺตํ น นิรุชฺฌติ, โน จ ตสฺส ตํ จิตฺตํ น นิรุชฺฌิตฺถฯ อุปฺปาทกฺขเณ อนาคตญฺจ จิตฺตํ น เจว นิรุชฺฌติ น จ นิรุชฺฌิตฺถฯ

(ข) ยสฺส วา ปน ยํ จิตฺตํ น นิรุชฺฌิตฺถ ตสฺส ตํ จิตฺตํ น นิรุชฺฌตีติ?

ภงฺคกฺขเณ จิตฺตํ น นิรุชฺฌิตฺถ, โน จ ตสฺส ตํ จิตฺตํ น นิรุชฺฌติฯ อุปฺปาทกฺขเณ อนาคตญฺจ จิตฺตํ น เจว นิรุชฺฌิตฺถ น จ นิรุชฺฌติฯ

[112] (ก) ยสฺส ยํ จิตฺตํ นิรุชฺฌติ ตสฺส ตํ จิตฺตํ นิรุชฺฌิสฺสตีติ? โนฯ

(ข) ยสฺส วา ปน ยํ จิตฺตํ นิรุชฺฌิสฺสติ ตสฺส ตํ จิตฺตํ นิรุชฺฌตีติ? โนฯ

(ก) ยสฺส ยํ จิตฺตํ น นิรุชฺฌติ ตสฺส ตํ จิตฺตํ น นิรุชฺฌิสฺสตีติ?

อุปฺปาทกฺขเณ อนาคตญฺจ จิตฺตํ น นิรุชฺฌติ, โน จ ตสฺส ตํ จิตฺตํ น นิรุชฺฌิสฺสติฯ อตีตํ จิตฺตํ น เจว นิรุชฺฌติ น จ นิรุชฺฌิสฺสติฯ

(ข) ยสฺส วา ปน ยํ จิตฺตํ น นิรุชฺฌิสฺสติ ตสฺส ตํ จิตฺตํ น นิรุชฺฌตีติ?

ภงฺคกฺขเณ จิตฺตํ น นิรุชฺฌิสฺสติ, โน จ ตสฺส ตํ จิตฺตํ น นิรุชฺฌติฯ อตีตํ จิตฺตํ น เจว นิรุชฺฌิสฺสติ น จ นิรุชฺฌติฯ

[113] (ก) ยสฺส ยํ จิตฺตํ นิรุชฺฌิตฺถ ตสฺส ตํ จิตฺตํ นิรุชฺฌิสฺสตีติ? โนฯ

(ข) ยสฺส วา ปน ยํ จิตฺตํ นิรุชฺฌิสฺสติ ตสฺส ตํ จิตฺตํ นิรุชฺฌิตฺถาติ? โนฯ

(ก) ยสฺส ยํ จิตฺตํ น นิรุชฺฌิตฺถ ตสฺส ตํ จิตฺตํ น นิรุชฺฌิสฺสตีติ?

อุปฺปาทกฺขเณ อนาคตญฺจ จิตฺตํ น นิรุชฺฌิตฺถ, โน จ ตสฺส ตํ จิตฺตํ น นิรุชฺฌิสฺสติฯ ภงฺคกฺขเณ จิตฺตํ น เจว นิรุชฺฌิตฺถ น จ นิรุชฺฌิสฺสติฯ

(ข) ยสฺส วา ปน ยํ จิตฺตํ น นิรุชฺฌิสฺสติ ตสฺส ตํ จิตฺตํ น นิรุชฺฌิตฺถาติ?

อตีตํ จิตฺตํ น นิรุชฺฌิสฺสติ, โน จ ตสฺส ตํ จิตฺตํ น นิรุชฺฌิตฺถฯ ภงฺคกฺขเณ จิตฺตํ น เจว นิรุชฺฌิสฺสติ น จ นิรุชฺฌิตฺถฯ

(ยสฺส จิตฺตเก สกภาเวน นิทฺทิฏฺเฐ, ยํ จิตฺตเก จ ยสฺส ยํ จิตฺตเก จ เอกตฺเตน นิทฺทิฏฺเฐฯ)

2. สุตฺตนฺตจิตฺตมิสฺสกวิเสโส

[114] ยสฺส สราคํ จิตฺตํ อุปฺปชฺชติ น นิรุชฺฌติ ตสฺส สราคํ จิตฺตํ นิรุชฺฌิสฺสติ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?

สราคปจฺฉิมจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ สราคํ จิตฺตํ อุปฺปชฺชติ น นิรุชฺฌติ, นิรุชฺฌิสฺสติ น อุปฺปชฺชิสฺสติฯ อิตเรสํ สราคจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ…เป.…ฯ

3. อภิธมฺมจิตฺตมิสฺสกวิเสโส

[115] ยสฺส กุสลํ จิตฺตํ อุปฺปชฺชติ น นิรุชฺฌติ ตสฺส กุสลํ จิตฺตํ นิรุชฺฌิสฺสติ น อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?

ปจฺฉิมกุสลจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ กุสลํ จิตฺตํ อุปฺปชฺชติ น นิรุชฺฌติ, นิรุชฺฌิสฺสติ น อุปฺปชฺชิสฺสติฯ อิตเรสํ กุสลจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ…เป.…ฯ

ยสฺส วา ปน…เป.…? อามนฺตา …เป.…ฯ

[116] ยสฺส อกุสลํ จิตฺตํ อุปฺปชฺชติ น นิรุชฺฌติ…เป.…ฯ ยสฺส อพฺยากตํ จิตฺตํ อุปฺปชฺชติ น นิรุชฺฌติ…เป.…ฯ

(มูลยมกํ จิตฺตยมกํ ธมฺมยมกนฺติ ตีณิ ยมกานิ ยาว สรณอรณา คจฺฉนฺติฯ)

จิตฺตยมกํ นิฏฺฐิตํฯ